De meeste sportvelden hangen vol met uitontwikkelde HI-T 2000Watt natriumlampen. Dat zijn hogedruk lampen of gasontladingslampen die gebruik maken van metaal-halogeendampen. Anno 2017 wordt het steeds gebruikelijker om LED verlichting toe te passen op de sportvelden. In dit artikel leest u over de voordelen, nadelen en prijzen van LED sportveldverlichting. We zijn u graag van dienst met advies, lichtberekeningen en de beste LED armaturen voor rondom uw sportveld.
De gasontladingslamp is al uitgevonden rond het jaar 1900, in de jaren '60 is deze verbeterd tot metaal-halogeendamp lamp. De lamp werkt als volgt: door elektische lading botsen elektronen van metalen op elkaar, hierdoor komt het geheel in een hogere energie-toestand. Wanneer de elektronen terugkeren naar de normale toestand zenden ze vervolgens licht uit. Gasontladingslampen werken door middel van verbranding, net als een ouderwetse gloeilamp heeft de gasontladingslamp daarom een beperkte houdbaarheidsdatum. Helaas staat de ontwikkeling van deze lamp al jaren stil, tijd voor iets nieuws dus.
Sinds de uitvinding van de metaal-halogeendamp lamp is sportverlichting steeds efficiënter geworden. Daarom kan er sinds de jaren '60 steeds prettiger gesport worden op de buitensportvelden.
De ontwikkeling van sportveldverlichting heeft absoluut niet stilgestaan. Onze samenleving verduurzaamd en de Nederlandse sportvelden maken daar onderdeel van uit. De komst van LED verlichting maakt deze verduurzaming op de sportvelden mogelijk. Er kan veel energie bespaart worden en dat levert direct voordelen op voor vereniging en het mileu. Geld besparen en de CO2 uitstoot dratisch verminderen, dat is de toekomst.
Maar niet alleen het milieu wordt ontzien, het rendement van LED verlichting is hoger dan dat van gasontladingslampen. Conventionele sportverlichting heeft een rendement van maximaal 110 lumen per watt. LED sportveldverlichting kent rendementen tot wel 150 lumen per watt. Daardoor is er met minder wattage meer lichtopbrengst.
Er zijn vele voordelen aan LED sportveldverlichting, hieronder kort een aantal voordelen opgesomt.
Of u nu tennis, hockey, voetbal of jeu de boules beoefend, LED verlichting is overal toe te passen. De huidige armaturen kunnen van de lichtmasten worden afgehaald, de nieuwe LED sportverlichting kan zonder problemen worden geïnstalleerd op de bestaande lichtmast en via de bestaande stroomvoorziening.
LED kan worden aangesloten op 230V of 400V, daarbij kan de aansluiting plaatsvinden zonder aanpassingen of met slechts een kleine aanpassing in de meterruimte. De oude metaal-halogeen lamp wordt afgevoerd en gerecycled. Iedere situatie vraagt om een ander wattage sportveldverlichting en een ander advies, laat u daarom goed voorlichten.
Iedere sport heeft te maken met minimale verlichtingseisen. De lichtnormen zijn opgesteld door de betreffende sportbond samen met het NOC*NSF en met aanbevelingen van het NSVV (stichting voor verlichtingskunde). Lichtnormen zijn afhankelijk van een aantal factoren zoals de snelheid van het spel, de grootte van het spelmateriaal (bijv. de bal) en de afmetingen van het veld. Per sport zijn zodoende andere lux-waardes gebruikelijk. Het naleven van de lichtnormen in met name de hogere sportklasses zijn vereist als men wil deelnemen aan het niveau.
Sport | Klasse | Hoeveelheid Lux | Gelijkmatigheid |
Atletiek |
III - Training |
>75 lux |
>0,5 |
Hockey | III - Training II - Wedstrijden I - Topniveau Wedstrijd |
>250 lux >350 lux >500 lux |
>0,7 |
Korfbal |
III - Training |
>75 lux |
>0,4 |
Tennis | III - Training II - Wedstrijden I - Topniveau Wedstrijd |
>300 lux >450 lux >500 lux |
>0,5 >0,7 >0,7 |
Voetbal | III - Training II - Wedstrijden I - Wedstrijden (cat. C) I - Prof. wedstrijden (cat. D) |
>75 lux >120 lux >250 lux >500 lux |
>0,5 >0,7 >0,7 >0,7 |
Golf | Tee Green Fairway Driving range |
>140 lux >90 lux >60 lux >50 lux |
>0,5 >0,5 >0,5 >0,5 |
Rugby | Training zonder Try-zone Training met Try-zone Wedstrijden |
>100 lux >100 lux >150 lux |
>0,5 >0,5 >0,7 |
Honkbal | Buitenveld Binnenveld |
>200 lux >300 lux |
>0,3 >0,5 |
Softbal | Buitenveld Binnenveld |
>200 lux >300 lux |
>0,3 >0,5 |
Handbal | Training Wedstrijden |
>75 lux >200 lux |
>0,5 >0,6 |
Padel | Training Competitie |
>300 lux >700 lux |
>0,5 >0,7 |
Jeu de Boules | Buitenveld Training (binnenveld) Wedstrijden (binnenveld) |
>90 lux >250 lux >400 lux |
>0,3 >0,5 >0,6 |
Er zijn een aantal bekende en minder bekende LED armaturen voor de sportwereld beschikbaar. De belangrijkste kenmerken die een LED sportlamp moet hebben zijn betrouwbaarheid en de mogelijkheid om te dimmen. Hieronder vindt je in het kort een aantal verschillende LED armaturen met hun kenmerken. Ieder armatuur werkt door middel van andere bediening, de bekendste is DALI.
De Optivision Gen. 2 de lamp voor sportverlichting van Philips De lamp bestaat uit 3 verticaal te stellen LED panelen van ongeveer 490 Watt per stuk, in vol verbruik is het wattage ongeveer 1.470. Bij de tweede versie van de Philips Optivision wordt alleen gebruik gemaakt van de bovenste en het onderste LED paneel. Dat is ideaal voor de sportvelden waar minder licht vereist is. De driver kan achter op het armatuur of beneden in de mast worden geinstalleerd. Het systeem is te dimmen en te schakelen middels DALI.
AAA-Lux kent de WS-serie die te besturen is met een eigen besturingssysteem (LCMS). Middels een eigen platform voor verbruiksstatistieken en dimmen is deze LED unit een merk opzich. Net als alle armaturen kan de WS-serie zonder problemen op iedere lichtmast worden geinstalleerd. Met 32 KG heeft AAA-Lux wel één van de zwaardere lampen in deze markt. De module bestaat uit 4, 6 of 8 afzonderlijk te stellen LED panelen van ongeveer 200 watt per stuk. Je hebt wellicht eens gehoord van lichtefficiëntie, die wordt gemeten in de hoeveelheid lumen (lichtopbrengst) per watt. Hier is die vrij hoog, namelijk 140 lumen/watt.
Dit van oorsprong Italiaanse LED armatuur kent ook een hoge lichtefficiëntie van maarliefst 150 lumen/watt. De Campo Sportivo is net zoals de WS-serie opgebouwd uit meerdere modules om schaduwwerkinng te voorkomen. Met Lumosa Touch is de lamp in z'n geheel te dimmen en te schakelen in bijvoorbeeld training- of wedstrijdverlichting. Ook kan er middels een app verbruikgegevens worden bijgehouden, tijden voor in- en uitschakelen worden ingesteld en per sportveld andere instellingen maken. Het zwaarste model weegt slechts 23KG, erg licht voor vergelijkbare LED armaturen.
Binnenkort beantwoord
Onze partner voor wat betreft LED sportverlichting is Mastverlichting.com, zij geven totaaladvies en ontzorgen clubs en verenigingen volledig als het gaat om de aanschaf en onderhoud van de veldverlichting. Neem direct contact op voor meer informatie over LED sportveldverlichting.
!