In de loop der jaren ontvingen we veel vragen over LED verlichting. We hebben natuurlijk overal een antwoord op, dus heb je nog vragen die hier ontbreken? Laat het ons weten.
LED staat voor Light Emitting Diode. Een LED is een component dat elektriciteit omzet in licht door middel van 2 verschillende halfgeleiders. Door overgang van elektronen van de ene naar de andere halfgeleider komt energie vrij dat ze kwijt moeten. Daardoor zenden ze licht uit. Een LED is als het ware een chip. Ze worden ook op dezelfde wijze geproduceerd als microchips voor telefoons en computers.
De eerste LED werd uitgevonden in 1927 door Oleg Losev. Destijds was deze nog niet bruikbaar voor commerciële doeleinden, maar het werd al snel duidelijk dat LED een mogelijk nieuwe toekomstige lichtbron was. Door doorontwikkeling daalde de kostprijs pas in de jaren ’60. De blauwe LED werd uitgevonden in 1994 door de Japanner Shuji Nakamura, kort daarna werd ook de witte LED uitgevonden.
De diode zelf kan niet functioneren op een normaal stroomnet, daarvoor is de stroomtoevoer niet constant genoeg en gaat de LED knipperen. De driver zorgt voor een elektronische schakeling waardoor er een constante stroomtoevoer is.
LED is een chip en wordt nauwkeurig door machines geponst. Dit proces is geoptimaliseerd, altijd hetzelfde en vrijwel foutloos. Daarom is de kwaliteit van de LED constant en consistent. Bij het in elkaar zetten van normale verlichting is meer zuurstof aanwezig. Daardoor treed het verouderingsproces sneller in en wordt de lichtkwaliteit minder. Bij LED is dat probleem niet aanwezig, de lichtkwaliteit blijft tot wel 50.000 branduur behouden.
LED verbruikt minder energie, er hoeft dus ook minder stroom naar het LED armatuur/lamp verplaatst te worden. Daarom kan je met dunnere kabels en ook minder kabels werken, dat scheelt niet alleen in de investering maar ook in de hoeveelheid werk. Dat maakt LED voor zowel nieuwbouw als bestaande bouw interessant.
Door de samenwerking van 2 halfgeleiders hebben LED’s minder energie nodig om licht te produceren. De elektronen schakelen tussen de 2 halfgeleiders, 80% van deze energie wordt omgezet in licht. Een groot gedeelte van de energie wordt dus behouden, daardoor kunnen LEDs werken met een lagere energietoestand.
Bij het aanschaffen van LED verlichting en het kiezen van de juiste LED lamp zijn er een aantal zaken waarop je kunt letten.
- lumen (lichtsterkte)
- kelvin (lichtkleur)
- wattage
- type fitting
- kwaliteit
- Laag energieverbruik, dus goedkoop in gebruik;
- Zeer lange levensduur (tot 50.000 branduren);
- Schokbestendig;
- Geen opwarmtijd, dus direct maximale lichtsterkte;
- Bevat geen schadelijke stoffen.
- Niet alle ledlampen zijn dimbaar, als ze wel dimbaar zijn, is er soms een aparte driver, transformator of dimmer voor nodig
- Hogere aanschafprijs;
- Grote variaties in kwaliteit van levensduur, kleurweergave en lichtspreiding;
- Beperkt tot ongeschikt voor gesloten lamphouders en spotjes.
LED lampen bevatten elektronica en moeten daarom bij het klein chemisch afval worden ingeleverd. Ook kun je je gebruikte ledlamp inleveren in de winkel waar je een nieuwe koopt of in een WeCycle container in de supermarkt.
Vooral grotere conventionele verlichtingsarmaturen (denk aan sportveldverlichting bijvoorbeeld) moeten opwarmen.
De lichtkleur wordt uitgedrukt in Kelvin (K). Warm licht is de standaard wit/gele halogeenlamp en wordt uitgedrukt in 3000K. Extra warm is de gele/oranje kleur van een gloeilamp: 2700K. We hebben daarvoor een handige afbeelding voor je gemaakt.
De meeste LED lampen zijn retrofit, d.w.z. dat ze in iedere standaard fitting of armatuur passen. In de meeste gevallen hoeft het armatuur niet vervangen te worden. Wil je het zeker weten? Kijk goed naar de afmetingen of informeer.
LED’s kun je zo vaak in- en uitschakelen als nodig is, zonder dat dit een negatief effect heeft op de levensduur van de armatuur of de kwaliteit van de verlichting. Een gloeilamp maakt gebruik van verbranding zodat er licht ontstaat, het constant aan- en uitschakelen van een gloeilamp heeft een negatieve weerslag op de levensduur. Ook is LED is veel flexibeler dan gewone verlichting, dat maakt het mogelijk om de verlichting aan te sluiten op intelligente verlichtingscontrole systemen. Deze systemen kunnen bijdragen aan het bereiken van extra besparingen.
Het duurt gemiddeld twee jaar voordat u de investering in led lampen eruit heeft. Dit is echter afhankelijk van het verschil in wattage met de oude lamp en het aantal branduren per dag.
Net als bij televisies en computers zullen er steeds nieuwere modellen en technologie op de markt komen. LED is in ontwikkeling en dat zal de komende jaren zo blijven. De energiebesparing is iets dat op dit moment al een feit is. Daarom is het zonde om te wachten, je kunt namelijk vanaf vandaag al beginnen met energie besparen.
Dimmen brengt sfeer met zich mee. Of een LED lamp te dimmen is, is afhankelijk het type lamp en de elektronica die er in zit. Niet alle LED lampen zijn te dimmen, het is afhankelijk van het type driver dat in de lamp aanwezig is. In de meeste gevallen staat het bij de producten of een lamp dimbaar is of niet. De electronica in een led-lamp of led-spot werkt anders dan een halogeenlamp of gloeilamp. De dimmer moet hiervoor geschikt zijn.
Het vermogen van de dimmer bepaalt het aantal te dimmen LED lampen. 10% van het maximale vermogen van de dimmer kan benut worden voor het dimmen. Een voorbeeld: Je dimmer heeft een vermogen van 150 watt, 10% daarvan is 15 watt. Je kunt dan dus 1,2 of tot maximaal 3 lampen van 5 watt dimmen via deze dimmer. Per dimmer zal dus bekeken moeten worden wat de mogelijkheden daarmee zijn.
Dimbare LED lampen werken niet altijd in combinatie met een ouderwetse dimmer. Bij het aansluiten van een LED lamp op een ’normale’ dimmer kan de lamp gaan knipperen, zoemen of trillen. De lamp kan zelfs kapot gaan. Het kan ook zijn dat er teveel wattage wordt gebruikt voor wat de dimmer aan kan. Gebruik in dat geval een lager of hoger wattage LED dimmer.
We gaven al aan dat een LED lamp een stukje elektronica is, daar betaal je nou eenmaal iets meer voor. De levensduur is niet te vergelijken met huidige verlichting en ook blijft de kwaliteit over de looptijd beter behouden.
Licht uit LEDs is goed te controleren, het is mogelijk om verschillende lichtkleuren te produceren. Zo kan je witter licht aanschaffen dat overeen met dat van daglicht. LED licht heeft daarom meer contrast wat bijdraagt in een snellere detectie van bewegingen en diepte. Ook is het kleurbehoud veel beter met LED-armaturen dan bij conventionele schijnwerpers. De hoeveelheid Kelvin uit een lamp zal niet dalen.
Voor de oude gloeilamp werd de lichthoeveelheid vaak uitgedrukt in Watt. Je zorgde bijvoorbeeld voor 25 Watt in je schemerlamp en 60 Watt boven de eettafel. Maar Watt is een uitdrukking van elektrisch vermogen, niet van licht. Daarom gebruiken we tegenwoordig 'lumen' om de lichtopbrengst van verschillende (LED) lichtbronnen met elkaar te vergelijken. Hieronder zie je hoe zich dat verhoudt.
Een halogeentrafo heeft vaak een minimaal wattage waar een paar led lampen niet aan voldoen. Is dit het geval dan kunt u gebruik maken van een led trafo met een laag minimaal wattage. Trafo nodig? Dit is alleen nodig bij het aansluiten van 12V of 24V lampen op het gewone stroomnet. Bij de 230V lampen heeft u geen trafo nodig.
In de meeste gevallen kunnen allebei. Vanwege de luchtvochtigheid worden 12V MR16 spots meestal toegepast in badkamers en keukens bijvoorbeeld. Meestal heeft 230V GU10 spot echter de voorkeur omdat deze effectiever zijn en omdat er geen trafo nodig is wat bij 12V wel het geval is.
LED fittingkiezen? Als je een oude of kapotte lamp wilt vervangen voor een LED lamp kijk dan eerst even goed wat voor fitting je nodig hebt. LED lampen zijn in bestaande armaturen te gebruiken omdat ze dezelfde fittingen hebben als gloeilampen. Er zijn een aantal verschillende LED fittingen te onderscheiden. Zo kennen we de LED fittingen: E14, E27, GU10, GX5.3, GU5.3, GU4, G4, GX53 en GU9.
!